Rusça Bağlaçlar ve Bağlayıcı Sözcükler (Союзы и Союзные Слова): Karmaşık Cümle Yapıları 🔗

Giriş: Karmaşık Cümle Yapılarında Bağlaçların Rolü

Rusçada, tıpkı diğer dillerde olduğu gibi, cümleleri, kelime gruplarını veya homojen ögeleri birbirine bağlamak için bağlaçlar (союзы) ve bağlayıcı sözcükler (союзные слова) kullanılır. Bu unsurlar, özellikle karmaşık cümlelerin (сложные предложения) yapısını oluşturmada ve cümlenin anlamsal ilişkilerini kurmada merkezi bir role sahiptir. YDS/YÖKDİL sınavlarında okuduğunu anlama, boşluk doldurma ve çeviri sorularında bu yapıların doğru analiz edilmesi yüksek puan almak için gereklidir.

1. Sıralı Bağlaçlar (Сочинительные Союзы)

Sıralı bağlaçlar, anlamsal olarak birbirine eşit veya benzer düzeydeki cümleleri, kelime gruplarını veya homojen ögeleri birbirine bağlar. Bu bağlaçlar, bağladıkları ögeler arasında çeşitli ilişkiler kurar:

• Birleştirme: и (ve), да (ve, ama), а также (ayrıca)
  • Örnek: Он читал книгу и слушал музыку. (Kitap okuyor ve müzik dinliyordu.)
• Karşılaştırma/Karşıtlık: а (fakat, ama), но (fakat, ama), зато (fakat, aksine)
  • Örnek: Я хотел пойти, но не смог. (Gitmek istedim ama gidemedim.)
• Ayırma/Seçim: или (veya), либо (ya da), то... то... (bir... bir...)
  • Örnek: Или он, или я. (Ya o, ya ben.)
• Açıklama/Sonuç: то есть (yani), а именно (yani, bilhassa)

2. Yan Cümle Bağlaçları (Подчинительные Союзы)

Yan cümle bağlaçları, bir ana cümleye bağımlı olan bir yan cümleyi (придаточное предложение) ana cümleye bağlar. Bu bağlaçlar, ana ve yan cümle arasında neden-sonuç, zaman, koşul, amaç, açıklama gibi ilişkiler kurar. Yan cümleler, ana cümlenin bir ögesini (özne, nesne, zarf tümleci vb.) açıklayabilir veya tamamlayabilir.

• Neden-Sonuç: потому что (çünkü), так как (mademki), вследствие того что (bunun sonucunda)
  • Örnek: Я не пошёл, потому что был болен. (Gitmedim, çünkü hastaydım.)
• Zaman: когда (ne zaman), пока (sürece), после того как (sonra), до того как (önce)
  • Örnek: Когда он пришёл, я уже спал. (O geldiğinde, ben zaten uyuyordum.)
• Koşul: если (eğer), при условии что (şartıyla)
  • Örnek: Если будет дождь, мы не пойдём. (Yağmur yağarsa gitmeyiz.)
• Amaç: чтобы (mek için), для того чтобы (amaç için)
  • Örnek: Он учится, чтобы поступить в университет. (Üniversiteye girmek için okuyor.)
• Açıklama: что (ki), чтобы (diye)
  • Örnek: Я знаю, что он придёт. (Onun geleceğini biliyorum.)
• Karşılaştırma: как будто (sanki), чем (daha...den)
• Zıtlık/Taviz: хотя (rağmen), несмотря на то что (e rağmen)

3. Bağlayıcı Sözcükler (Союзные Слова)

Bağlayıcı sözcükler, genellikle bağıl zamirler (кто, что, какой, чей, который) veya bağıl zarflar (где, куда, откуда, когда, как, почему, зачем) olup, yan cümleyi ana cümleye bağlamanın yanı sıra, yan cümlenin içinde bir dilbilgisel görev (özne, nesne, zarf tümleci vb.) üstlenirler. Bu özellikleriyle bağlaçlardan ayrılırlar.

• Bağıl Zamirler:
  • который (ki o): Я читал книгу, которая мне понравилась. (Bana hoş gelen kitabı okudum.)
  • что (ne, ki): Он сказал, что видел меня. (Beni gördüğünü söyledi.) (Burada 'что' bağlaç olarak da kullanılabilir ancak 'что' nun bir hal eki alması durumunda bağlayıcı sözcük olduğunu anlarız.)
• Bağıl Zarflar:
  • где (nerede): Это дом, где я родился. (Bu, doğduğum ev.)
  • когда (ne zaman): Я помню день, когда мы встретились. (Tanıştığımız günü hatırlıyorum.)