Ünite 2: Les Pronoms Relatifs Composés - Bileşik İlgeç Zamirleri 🔗

Giriş: İleri Düzey Cümle Bağlama Aracı

Fransızcada cümleleri birbirine bağlama ve tekrardan kaçınma işlevi gören zamirler, bir dilin akıcılığı ve ifade zenginliği açısından merkezi bir rol oynar. Basit ilgeç zamirleri (qui, que, dont, où) genellikle nesne, özne veya yer/zaman gibi temel bilgileri bağlamak için yeterli olsa da, edatlarla birleşen daha karmaşık yapıları ifade etmek için Pronoms Relatifs Composés (Bileşik İlgeç Zamirleri) devreye girer. Bu yapılar, özellikle akademik metinlerde ve ileri düzey yazışmalarda cümleler arası mantıksal ve sentaktik ilişkileri daha kesin bir şekilde kurmak için elzemdir.

Bileşik İlgeç Zamirlerinin Yapısı

Bileşik ilgeç zamirleri, temelde lequel zamirinin, önündeki edata göre değişime uğramasıyla oluşur. Bu zamirler, kendilerinden önceki isim veya zamire (antecedent) gönderme yapar ve yan cümlede bir edatın nesnesi olarak işlev görürler. Cinsiyet (masculin/féminin) ve sayıya (singulier/pluriel) göre çekimlenmeleri gerekmektedir.

1. Edat + Lequel Yapısı

En genel form, edat + lequel şeklindedir. Burada lequel, gönderme yaptığı ismin cinsiyet ve sayısına göre laquelle, lesquels, lesquelles şekillerini alır.

• avec lequel/laquelle/lesquels/lesquelles: (ile)
• pour lequel/laquelle/lesquels/lesquelles: (için)
• sur lequel/laquelle/lesquels/lesquelles: (üzerinde)
• dans lequel/laquelle/lesquels/lesquelles: (içinde)
• par lequel/laquelle/lesquels/lesquelles: (aracılığıyla)
• devant lequel/laquelle/lesquels/lesquelles: (önünde)
• derrière lequel/laquelle/lesquels/lesquelles: (arkasında)
• chez lequel/laquelle/lesquels/lesquelles: (yanında, evinde)

Örnek: C'est la maison dans laquelle nous avons grandi. (Büyüdüğümüz ev bu.)

2. Edat + De Birleşimi (Duquel, De laquelle, Desquels, Desquelles)

De edatıyla birleştiğinde lequel zamiri büzüşme (contraction) gösterir:

• de + lequel → duquel (masculin singulier)
• de + laquelle → de laquelle (féminin singulier)
• de + lesquels → desquels (masculin pluriel)
• de + lesquelles → desquelles (féminin pluriel)

Bu yapılar genellikle parler de, avoir besoin de, se souvenir de gibi de ile başlayan fiillerden veya près de, loin de gibi yer edatlarından sonra kullanılır.

Örnek: Le problème duquel il s'agissait est résolu. (Söz konusu sorun çözüldü.)

3. Edat + À Birleşimi (Auquel, À laquelle, Auxquels, Auxquelles)

À edatıyla birleştiğinde lequel zamiri de büzüşme gösterir:

• à + lequel → auquel (masculin singulier)
• à + laquelle → à laquelle (féminin singulier)
• à + lesquels → auxquels (masculin pluriel)
• à + lesquelles → auxquelles (féminin pluriel)

Bu yapılar genellikle penser à, s'intéresser à, faire attention à gibi à ile başlayan fiillerden sonra kullanılır.

Örnek: La difficulté à laquelle il a fait face était considérable. (Karşılaştığı zorluk önemliydi.)

Kullanım Notları ve İpuçları

• Kişiler ve Şeyler: Bileşik ilgeç zamirleri hem kişiler hem de şeyler için kullanılabilir. Ancak, qui ve que gibi zamirler genellikle insanlar için de kullanılabilirken, lequel ve türevleri özellikle nesneler için veya belirsizliği ortadan kaldırmak için tercih edilir.
• Edatın Seçimi: Hangi bileşik ilgeç zamirinin kullanılacağı, ana cümledeki fiilin veya sıfatın gerektirdiği edata bağlıdır. Örneğin, réfléchir à quelque chose (bir şeyi düşünmek) fiili à edatını gerektirdiği için auquel/à laquelle kullanılacaktır.
• Yerine Geçme: Bileşik ilgeç zamirleri, yan cümlede bir edatın nesnesi olan bir isim grubunun yerine geçer. Bu, cümlede tekrarı önlemenin ve daha zarif bir ifade oluşturmanın bir yoludur.
• Dikkat Edilmesi Gereken Edatlar: Entre, parmi, durant, pendant, selon gibi bazı edatlar lequel ile büzüşme göstermezler ve doğrudan birleşirler (örn. entre lesquels).